piątek, 31 maja 2013

Arbeitslager Langenbielau (Sportschule)

Tablica upamiętniająca ofiary Sportschule.


Sportschule (oficjalnie AL Langenbielau I, znany również jako obóz Reichenbach) – niemiecki podobóz KL Groß-Rosen dla mężczyzn, znajdujący się na pograniczu Bielawy (niem. Langenbielau) i Dzierżoniowa (niem. Reichenbach).
Sportschule było pierwotnie obozem pracy, utworzonym w roku 1941, a 3 września 1944 roku przekształcono go w filię obozu Groß-Rosen. Obóz był otoczony drutem kolczastym, na jego terenie znajdowała się również kuchnia, lazaret i baraki dla SS-manów oraz więźniów, przy czym ilość baraków dla więźniów jest sporna: jedne źródła podają, że było ich 10, a inne, że ich liczba dochodziła do około 16. Sporna jest także ilość więźniów: mogło być ich 2000 bądź nawet 7000, natomiast nieznana jest liczba ofiar. Więźniami byli głównie Żydzi, pochodzący z Polski, a także Żydzi z innych państw europejskich, na przykład Węgier, Słowacji czy Holandii. Dopiero od stycznia 1945 roku w obozie lokowano nie tylko Żydów.
Sportschule był podporządkowany pod obóz kobiecy AL Peterswaldau, znajdujący się w Pieszycach. Obydwa te obozy wraz z AL Langenbielau II podlegały jednemu komendantowi, Karlowi Ulbrichtowi.
Najemcą obozu były zakłady tkalnicze Christian Dierig A.G. (które na czas wojny przyjęły nazwę Siling I i produkowały broń), ale więźniowie pracowali również dla firm Jordan (na czas wojny Siling II), Zill u. Knebich, Hansen u. Neumann, Lehmann, Spinnerei G.F. Flechtner, Telefunken, Krupp, Rebich, Richter u. Schäder (na czas wojny Blockhäuserbau), Flugzeugfabrik "Preschona", Goldschmidt oraz Radiofabrik Hagenuk. W 1945 roku więźniów zatrudniano przy kopaniu okopów. Niezdolnych do pracy wywożono do szpitala w Kolcach (niem. Dörnhau). Do końca stycznia 1945 roku zmarłych wywożono do obozu, a później grzebano na miejscu. W lutym tego samego roku część więźniów ewakuowano do KL Dachau. 8 maja 1945 roku więźniów Sportschule wyzwolili żołnierze radzieccy.

Zamek w Bolkowie cz. I.

Widok na Górny Zamek z dziedzińca Zamku Dolnego.

Zamek w Bolkowie – usytuowany jest w północno – zachodniej części miasta, na szczycie wysokiego wzgórza (396 m.n.p.m.), na prawym brzegu Nysy Szalonej. Inicjatorem budowy pierwszego założenia obronnego w tym miejscu był książę legnicki Bolesław II Rogatka. Pierwsza wzmianka o bolkowskim zamku zachowała się w wydanym przez jego kancelarię dokumencie z 1277 roku ("Hain castro nostro” - "nasz zamek Gaj”). W czasach Rogatki bolkowski zamek najprawdopodobniej składał się z kamiennej wieży mieszkalnej otoczonej umocnieniami drewniano – ziemnymi. Budowę zachowanego do dzisiaj kamiennego kompleksu przypisuje się księciu jaworskiemu i świdnickiemu Bolkowi I Surowemu. Wzniesiono wówczas (lub rozbudowano z już istniejącego obiektu) wolnostojącą „wieżę ostatniej obrony” o wysokości 25 metrów. Jej charakterystyczną cechą jest ściana przechodząca w klin, skierowany na południowy – zachód. 

 Mur kurtynowy i wieża Górnego Zamku. 
Zwraca uwagę "dziób" wieży.

Taki kształt miał wzmocnić odporność wieży na ostrzał pociskami z machin miotających. Na terenie Polski zachowały się tylko dwa obiekty z takim rozwiązaniem. Druga wieża z „dziobem”, częściowo zrujnowana, znajduje się niedaleko od Bolkowa, w Płoninie i jest częścią ruin zamku Niesytno.  Wejście do wieży umieszczono od strony zachodniej na wysokości pierwszej kondygnacji (ok. 4 m). Prowadziły do niego drewniane schody, łatwe do zerwania w razie ataku. W dolnej części budowli znajduje się dostępne tylko od góry pomieszczenie używane w średniowieczu jako „loch głodowy”. Oprócz wieży wybudowano również dwukondygnacyjny budynek mieszkalny. Usytuowana od południowego – zachodu brama chroniona była bramą zewnętrzną z własnym murem. Aby zamek mógł wytrzymać długie oblężenie, dodano cysternę na wodę opadową. Wykuto ją na dziedzińcu od północnej strony wieży. W 1312 roku syn Bolka Surowego, książę świdnicki Bernard Skoczek ku pamięci ojca zmienił nazwę miejscowości na Bolkowy Gaj. Zarówno on jak i książę świdnicko – jaworski Bolko II Mały ponownie rozbudowali bolkowski zamek. Rozbudowano wówczas istniejący i wzniesiono nowy dom mieszkalny w północnej części dziedzińca. 

Bolkowski zamek w połowie XIV wieku. 
Rekonstrukcja O. Czernera. 

 Bolkowski zamek w XIV wieku - makieta 
w zbiorach zamkowego muzeum.

W 1368 roku po śmierci Bolka II Małego zamek wraz z miastem stał się własnością wdowy, księżnej Agnieszki. Wydzierżawiała ona twierdzę przedstawicielom najzamożniejszych rodów księstwa – min. von Logau, Schoffgotsch i Schweinichen. W 1392 roku po śmierci Agnieszki Bolków przeszedł we władanie królów czeskich. Wraz z piastowskimi rządami zakończył się najlepszy czas bolkowskiego średniowiecza. W czasie wojen husyckim miasto początkowo znajdowało się na uboczu głównego teatru wydarzeń. W 1427 roku ciągnęły w pobliżu Bolkowa czeskie oddziały idące na Złotoryję. Nie próbowały jednak szturmować miasta, ani tym bardziej zamku. Katastrofa nadeszła w 1444 roku. 28 sierpnia Czesi zaskakującym atakiem wdarli się do Bolkowa. Próba zdobycia zamku zakończyła się fiaskiem, więc zadowolili się doszczętnym złupieniem i spaleniem miasta. 

-----------------------------

Zamek w Bolkowie - cz. I.   

sobota, 25 maja 2013

Wrocław na starej fotografii - cz. V.

Wrocławski ratusz (1923 r.).

 Wrocławski Rynek w 1923 r. Na drugim planie 
bazylika Św. Elżbiety Węgierskiej.

 Budynek główny Uniwersytetu Wrocławskiego w 1923 r.

 Wrocław - ul. Białoskórnicza w 1923 r.

Wrocław na starej fotografii - cz. IV.

Wrocław - róg Placu Grunwaldzkiego i ul. Fryderyka 
Joliot - Curie ok. 1900 r. fot. H. Götz.

Wrocław - dzień targowy na Nowym Targu (ok. 1908 r.).
Fot. A. Pichler.

 Wrocław - Plac Legionów ok. 1908 r.
Fot. A. Pichler.


Wrocław - ulica Oławska. Domy nr 22 i 23 
wyburzone w 1907 r.

Sudeckie widoki Trewendta i Graniera.

Bobrowe Skały w połowie XIX wieku. 
Rys. E. Trewendt, J. Granier (1850 r.).

Górna część Szczawna - Zdroju w połowie XIX wieku.
Rys. E. Trewendt, J. Granier (1850 r.).

 Wieża widokowa i nieistniejąca restauracja na Wzgórzu Gedymina
w Szczawnie Zdroju. Rys. E. Trewendt, J. Granier (1850 r.).

 Uzdrowiska Stara Woda (obecnie część Wałbrzycha). 
Rys. E. Trewendt, J. Granier (1850 r.).

wtorek, 7 maja 2013

Świdnica z lotu ptaka (lata 30 - te XX wieku)

Świdnica - centrum Starego Miasta na zdjęciu
lotniczym z lat 30-tych.


Świdnica - centrum Starego Miasta na zdjęciu
lotniczym z lat 30-tych.


Świdnica - widok od wschodu na Stare Miasto (lata 30-te).
U dołu zdjęcia obecny Plac Wolności.

Zdjęcie - źródło. 

 Świdnica - fragment Starego Miasta (lata 30-te).
W centrum katedra.

Zdjęcie - źródło 

środa, 1 maja 2013

Wieża książęca w Siedlęcinie.

Wieża książęca w Siedlęcinie


Wieża książęca w Siedlęcinie (k. Jeleniej Góry). Budowę gotyckiej wieży rozpoczęto najprawdopodobniej około 1314 r. na zlecenie księcia jaworskiego Henryka I. Pierwotnie wieża miała cztery kondygnacje, z czego dwie dolne przeznaczone były na pomieszczenia gospodarcze, natomiast trzecią i czwartą zajmowali właściciele. Około roku 1346 powstały ścienne polichromie[3], zlokalizowane na trzeciej kondygnacji w wielkiej auli. Malowidła wykonane zostały w technice al secco - farba nakładana była na wyschnięty tynk. Wyjątkowa jest też ich tematyka, bowiem nawiązują do legendy rycerza sir Lancelota. W sierpniu 2006 roku rozpoczęto kompleksową renowację fresków. Wieża w 1368 r. została sprzedana przez wdowę po Bolku II, księżną Agnieszkę. Nowym właścicielem został rycerz Jenschin von Redern i do połowy XV w. wieża była w posiadaniu tego rodu. Przebudowa wieży miała miejsce w 1575 r., kiedy to dobudowano najwyższą kondygnację. Od 1732 do 1945 roku budowla znajdowała się w rękach rodu Schaffgotschów.
Od 2001 roku jest własnością fundacji "Zamek Chudów".



Wieża książęca w Siedlęcinie.

 Siedlęcińska wieża w okresie międzywojennym.

Wieża od strony folwarku.

Wejście do wieży.

Fragment średniowiecznych fresków. 

Siedlęcińskie freski - pojedynek Lancelota z Tarquinem.