poniedziałek, 29 lipca 2013

Dolnośląskie widoki Ludwiga Richtera cz. II

Pałac w Karpnikach w połowie XIX wieku.
Rys. L. Richter.

Panorama Karkonoszy z widokiem na Sobótkę 
w połowie XIX wieku.  
Rys. L. Richter.

Bukowiec w połowie XIX wieku.
Rys. L. Richter.

 Widok na Śnieżkę w połowie XIX wieku.
Rys. L. Richter.

 Wodospad Łaby w połowie XIX wieku.
Rys. L. Richter.

sobota, 27 lipca 2013

Dolnośląskie panoramy Martina Zeillera

Legnica ok. 1650 r.

Oława ok. 1650 r.

Świdnica ok. 1650 r.

-----------------------------------
Ilustracje z "Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae" Martina Zeillera 
(wydana w 1650 r. przez M. Meriana).

Wrocław wg. Probsta cz. V.

Kaplica i szpital Św. Anny (1900 r.).
Rys. O. F. Probst.

Widok na kościół i klasztor Urszulanek 
z głębi ul. Łaciarskiej (1900 r.).
Rys. O. F. Probst.

 Ulica Łaciarska - na drugim planie "furta Pfnorra" (1900 r.).
Rys. O. F. Probst.

Podwórze budynku przy ul. Piaskowej nr. 5 (1900 r.).
Rys. O. F. Probst.

środa, 17 lipca 2013

Bramy Wrocławia - cz. I

Umocnienia Bramy Mikołajskiej. Fragment 
panoramy Wrocławia Barthla Weinera z 1562 r.


 Umocnienia Bramy Mikołajskiej w połowie XVIII wieku.
Rys. F. B. Werner.

 Brama Mikołajska w 1805 r. 

Artykuł na Wikipedii 

Umocnienia Bramy Oławskiej.Fragment panoramy 
Wrocławia  Barthla Weinera z 1562 r.

 Makieta XVI-wiecznej zewnętrznej Bramy 
Oławskiej z Basteją Hioba.

Umocnienia Bramy Oławskiej w połowie XVIII wieku.
Rys. F. B. Werner.

wtorek, 16 lipca 2013

Wrocław wg. Probsta cz. IV

Portal kościoła Św. Katarzyny (1900 r.).
Rys. O. F. Probst.

 Kamienice nr 29 i 30 w Rynku (1900 r.).
Rys. O. F. Probst.

Kościół Św. Wojciecha (1900 r.).
Rys. O. F. Probst.

Kościół Św. Marcina (1900 r.).
Rys. O. F. Probst.

poniedziałek, 15 lipca 2013

Epidemia ospy prawdziwej - Wrocław 1963 r.

Cywile w izolatorium na Psim Polu oczekują na posiłek.

Epidemia ospy we Wrocławiu w 1963 – ostatnia w Polsce epidemia ospy prawdziwej (łac. Variola vera, zwanej też po polsku czarną ospą), która wybuchła latem 1963 roku we Wrocławiu, zawleczona tutaj przez podpułkownika służb specjalnych wracającego z Indii Birmy i północnego Wietnamu. Zachorowało 99 osób, z których siedem zmarło. Miasto zostało na kilka tygodni sparaliżowane i odcięte od reszty kraju kordonem sanitarnym.
Pierwszą śmiertelną ofiarą epidemii we Wrocławiu była pielęgniarka, córka salowej, sprzątającej izolatkę chorego z Indii. Salowa zachorowała na lekką odmianę ospy prawdziwej (pierwotnie zdiagnozowanej jako ospa wietrzna) i wyzdrowiała, a u jej córki rozpoznano pierwotnie białaczkę o niespotykanie gwałtownym przebiegu. Następnym chorym był syn salowej, kolejnym lekarz, u którego salowa szukała porady. Ospy prawdziwej wciąż nie rozpoznano, wysypkę na ciele chorych przypisywano ospie wietrznej (łac. Varicella zoster).
Dopiero półtora miesiąca po pierwszych zachorowaniach, 15 lipca 1963, w mieście ogłoszono stan pogotowia przeciwepidemiologicznego. Spostrzeżenie, że w mieście rozprzestrzenia się epidemia variola vera przypisuje się doktorowi Bogumiłowi Arendzikowskiemu z Miejskiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, analizującego pod względem epidemiologicznym wszystkie dotychczasowe trudne do wyjaśnienia przypadki.
W Szczodrem na północ od miasta urządzono szpital epidemiczny i ośrodek kwarantanny, zorganizowano także izolatoria, a na cztery szpitale nałożono kwarantannę; w sumie izolowano około 2 tys. osób podejrzanych o kontakt z wirusem. Zorganizowano sieć punktów szczepień przeciw ospie, którymi objęto wszystkich mieszkańców miasta (ok. 500 tysięcy) oraz znaczną liczbę mieszkańców kraju spoza Wrocławia; ogółem szczepieniom poddano w Polsce 8,2 mln osób, z czego na Dolnym Śląsku 2 miliony. Podczas całego okresu epidemii leczono z powodu ospy 99 pacjentów (w tym 25 pracowników służby zdrowia) w wieku od 8 miesięcy do 83 lat (86 hospitalizowano w Szczodrem), z czego 7 osób zmarło (w tym 4 to personel medyczny). Trzech chorych pochodziło spoza Wrocławia (z Opola, Wieruszowa i Gdańska). Poważnym problemem medycznym były m.in. nadmierne odczyny poszczepienne: niektóre dane wskazują, że w czasie ogólnokrajowej akcji ponad ośmiu milionów szczepień 9 zgonów można wiązać z takimi odczynami.
Jednym z niewielu dostępnych środków komunikacji izolowanych mieszkańców z rodzinami, oprócz telefonów (w tamtych czasach niezbyt łatwo dostępnych, a w Szczodrem zarezerwowanych przez sztab kryzysowy), było radio – radiostacja lokalna Polskiego Radia nadawała krótkie komunikaty skierowane do odbywających kwarantannę.
19 września, po zakończeniu kwarantanny ostatnich osób narażonych na kontakt z wirusem, uznano, że epidemia wygasła i wszystkie blokady zniesiono. Wrocławska epidemia czarnej ospy była ostatnią odnotowaną w Polsce.
Skutkiem pośrednim epidemii był ogólnopolski zakaz odbywania w 1963 roku corocznych sierpniowych pielgrzymek na Jasną Górę, wydany przez ówczesne władze nie tylko w odniesieniu do mieszkańców Wrocławia, ale także pozostałych regionów Polski. Innym pośrednim skutkiem było przyspieszenie opracowania i uchwalenia ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych (13 listopada 1963).
Dyskusje i rozgoryczenie w kręgach osób zaangażowanych w zwalczanie epidemii wzbudziły późniejsze nagrody i odznaczenia przyznawane przez władze, które zdaniem wielu z nich były rozdzielone niesprawiedliwie.
Na kanwie wydarzeń we Wrocławiu z roku 1963 oparto fabułę kilku książek (np. "Żołnierzy grzechu" Andrzeja Ziemiańskiego), a także (w 1971) filmu fabularnego Romana Załuskiego pt. "Zaraza".





----------------------------------------------------

 Dowóz żywności do izolatorium na Psim Polu.

Lekarze wrocławskich szpitali. Od prawej: dr. Alicja Surowcowa, 
dr. Tadeusz Hawling, dr. Danuta Oleksin, siostra Stanisław Jurek.  

Zespół ratunkowy w bazie przy ul. Milickiej w Trzebnicy. 

Odkażanie odzieży.

sobota, 13 lipca 2013

Władysław Legnicki

Ruiny zamku Rogowiec pod koniec XIX wieku.

Władysław Legnicki (urodzony 6 czerwca 1296 roku - zmarł 13 stycznia po 1352 roku), książę legnicki w latach 1311-1312.
Władysław był trzecim pod względem starszeństwa (najmłodszym) synem księcia legnickiego i wrocławskiego Henryka V Brzuchatego, oraz Elżbiety córki księcia wielkopolskiego Bolesława Pobożnego. Władysław urodził się ponad trzy miesiące po śmierci ojca i znalazł się wraz ze starszymi braćmi najpierw pod opieką stryja Bolka I Surowego, następnie króla czeskiego i polskiego Wacława II.
Najstarszy Henrykowic Bolesław III Rozrzutny nie chcąc nadmiernie rozdrabniać ojcowizny przeznaczył Władysława do stanu duchownego i wystarał się nawet o święcenia subdiakona dla brata. W 1311 roku młodsze rodzeństwo (Władysław, oraz Henryk VI Dobry) wymusiło na Bolesławie wydzielenie im własnych dzielnic. Jednolite dotąd księstwo wrocławsko-legnickie zostało podzielone na trzy części: wrocławską, legnicką i brzeską. Działy nie były równe - zdecydowanie najbiedniejsze było księstwo brzeskie, dlatego władca tej dzielnicy miał otrzymać od pozostałych po 32000 grzywien srebra. Bolesław III Rozrzutny, jako najstarszy miał pierwszeństwo wyboru i niespodziewanie wybrał najbiedniejszy Brzeg, co dzięki otrzymanej gotówce miało mu zapewnić stabilizacje finansową. Najmłodszy Władysław został księciem legnickim.
Jego panowanie trwało tylko niespełna rok, gdyż w 1312 roku został pozbawiony władzy nie mogąc się wywiązać z nałożonych zobowiązań finansowych, jednak oficjalnym pretekstem było niezrównoważenie psychiczne. Nieunormowana sytuacja trwała dwa lata. W 1314 roku Władysław zrezygnował z ojcowizny za sumę, którą sam kiedyś miał wypłacić Bolesławowi - 32000 grzywien. Od tego momentu Władysław z poparciem braci zajął się karierą duchowną.
Kolejny ważny zwrot w życiu Władysława nastąpił około 1326 roku, kiedy niepodziewanie wyjechał na Mazowsze i łamiąc śluby kościelne ożenił się z nieznaną bliżej córką Bolesława mazowieckiego. Rogata dusza Władysława i tym razem nie pozwoliła mu wytrwać i w 1328 roku porzucił (straciwszy wcześniej otrzymany od braci księżniczki posag) żonę i powrócił na Śląsk, gdzie rok później sprzedał swoje wszystkie prawa do księstwa legnickiego królowi czeskiemu Janowi Luksemburczykowi. Fakt ten postawił w bardzo niewygodnej sytuacji Bolesława III Rozrzutnego opierającego się dotąd dosyć skutecznie wszelkim naciskom Luksemburga. Ostatecznie wobec groźby czeskiej interwencji (w świetle praw uzyskanych od Władysława w pełni usprawiedliwionej) Bolesław III 9 maja 1329 złożył hołd lenny królowi czeskiemu. Świadkiem tego aktu był prawdopodobnie również Władysław, który wyruszył razem z Luksemburczykiem na wyprawę krzyżową na Litwę, za co został zaliczony w poczet braci zakonu krzyżackiego.
Pieniądze uzyskane od króla Jana nie na długo wystarczyły rozrzutnemu księciu, w związku z czym wkrótce po przybyciu z Prus opanował z zaskoczenia zamek Rogowiec, skąd wraz z wynajętą przez siebie bandą urządzał wyprawy grabieżcze na dzierżawy brata. W końcu pochwycony przesiedział ponad pół roku w lochach zamku legnickiego, skąd wyszedł tylko dzięki mediacji średniego brata Henryka VI. Również po uwolnieniu, mimo obiecanej wysokiej rocznej sumy na utrzymanie nie potrafił wytrzymać w spokoju próbując wrócić do wcześniejszego życia. Tym razem schwytany spędził w lochach ponad rok.
Kiedy w końcu Władysław odzyskał wolność, był już wrakiem człowieka. Zdradzając objawy choroby psychicznej, dyskretnie obserwowany przez Bolesława III tułał się następnie przez wiele lat po całym Śląsku. Nie wiadomo, kiedy dokładnie zmarł; wiadomo tylko, że na pewno przeżył obu starszych braci i że stało się to 11 stycznia.